La clase creativa generadora de identidad de lugar

Autores/as

  • Maria del Mar Gené Cuairan Elisava
  • Eloi Sànchez Rivas

Resumen

Este ensayo explora el papel de la clase creativa como fuerza
socioeconómica clave en el desarrollo postindustrial de las ciudades, cuestionando teorías de Richard Florida. Estudia la transformación de L’Hospitalet de Llobregat, analizando las estrategias institucionales para atraer a la clase creativa, y su impacto en el desarrollo económico, cultural y urbano generando identidad de lugar. Se distinguen tres fases: esfuerzos iniciales para establecer el distrito, la llegada de bohemios y el surgimiento de marcas, y los riesgos de desplazamiento local. Se cuestiona si la lógica cultural del distrito oculta motivos económicos, abordando los consecuentes riesgos de gentrificación y pérdida de identidad local.

Palabras clave

identidad de territorio, cultura urbana, clase creativa, city branding

Citas

Baumol, William. (1982). Contestable markets: an uprising in the theory of industry structure. American economic review, 72(1), 1-15.

Batabyal, Amitrajeet A., & Nijkamp, Peter. (2023). Introduction to The Creative Class Revisited: New Analytical Advances. In The Creative Class Revisited: New Analytical Advances (pp. 3-20). https://doi.org/10.1142/13180

Berger, Peter L. (1974). Pyramids of Sacrifice. Allen Lane.

Bey, Hakim. (1991). The Temporary Autonomous Zone. Interzona.

Economía y cultura. (2 de diciembre de 2011). Ciudades creativas. Segunda parte. El distrito cultural. https://economiaycultura.wordpress.com/2011/12/02/ciudades-creativas-segunda-parte-el-distrito-cultural/

Florida, Richard. (2019). The Rise of the Creative Class. Basic Books.

Frost-Kumpf, Hilary Anne. (1998). Cultural districts: The arts as a strategy for revitalizing our cities. Americans for the Arts.

Hutton, Thomas A. (2009). The New Economy of the Inner City Restructuring, Regeneration and Dislocation in the 21st Century Metropolis. Routledge.

Landry, Charles. (2000). The creative city: A toolkit for urban innovators. Earthscan. https://doi.org/10.4324/NOE0415232418.ch17

Lees, Loretta. (2008). Gentrification and social mixing: towards an inclusive urban renaissance?. Urban studies. https://doi.org/10.1177/0042098008097099

Ley, David. (1996). The New Middle Class and the Remaking of the Central City. Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oso/9780198232926.001.0001

Markusen, Ann. & Gadwa, Anne. (2010). Creative placemaking. National Endowment for the Arts. https:// www.arts.gov/sites/default/files/Creative Placemaking‐Paper.pdf

Montgomery, John. (2003). Cultural quarters as mechanisms for urban regeneration. Part 1: Conceptualising cultural quarters. Planning, practice & research, 18(4), 293-306. https://doi.org/10.1080/1561426042000215614

Moralo, Andrea. (2017). El Distrito Cultural de L'Hospitalet. La transformación del espacio público a partir de la cultura. [Tesis de Maestría, Universidad Autónoma de Barcelona] https://ddd.uab.cat/pub/trerecpro/2017/hdl_2072_293666/Andrea_Moralo_-_TFM.pdf

Nichols, Terry. (2003). The city as an entertainment machine. Emerald Group Publishing Limited. https://doi.org/10.1016/S1479-3520(2003)9

Poblenou Urban District (2024). L'Associació. www.poblenouurbandistrict.com

Ramoneda, Josep. (2013). L'Hospitalet i la cultura. Una visió impressionista i algunes propostes.

Ramoneda, Josep; Espinet, Miquel. (2014). Document inicial de conformació del Districte Cultural de la ciutat de L'Hospitalet de Llobregat.

Rosler, Martha. (2017). Clase cultural. Arte y gentrificación. Caja Negra.

Sesé, Teresa. (25 de marzo de 2023). Arte en la periferia: los artistas emergentes conquistan las zonas industriales de l'Hospitalet. La Vanguardia. www.lavanguardia.com/magazine/experiencias/20230325/8844262/marria-pratts-arte-periferia-artistas-emergentes-conquistan-zonas-industriales-l-hospitalet.html

Skavronska, Iryna. The Paradigm of Creative Class in a Global Milieu. Universal Journal of History and Culture, 6(2), 141-167. https://doi.org/10.52613/ujhc.1477879

Marcuse, Peter. (1985). Gentrification, abandonment, and displacement: Connections, causes, and policy responses in New York City. Wash. UJ Urb. & Contemp. L., 28, 195.

Thornton, Sarah. (1995). Club Cultures. Polity Press.

Vitálišová, Katarina., Vaňová, Anna., & Šúrová, Janka. (2020). How to attract and retain creative class. NISPAcee Journal of Public Administration and Policy, 13(1), 245-266. https://doi.org/10.2478/nispa-2020-0010

Williams, Raymond. (1995). The sociology of culture. University of Chicago Press.

Publicado

2025-01-24

Cómo citar

Gené Cuairan, M. del M., & Sànchez Rivas, E. (2025). La clase creativa generadora de identidad de lugar. Questiones Publicitarias, 8(35), 11–20. https://doi.org/10.5565/rev/qp.403

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.